Unia Azjatycka pisze dziś o smokach. W związku z tym zajrzałam do podziemnego świata z mitologii narodów południowej Syberii – i, okazuje się, są. Tylko czy to na pewno smoki? (więcej…)
Tag: Szorowie
Dziś Unia Azjatycka pisze ponownie o psach. W kulturze narodów turkijskich jest bardzo dużo motywów z tymi zwierzętami w roli głównej. Dziś wybrałam tego, który występuje w ałtajskim micie o stworzeniu człowieka, choć zdecydowanie nie stanął na wysokości zadania. (więcej…)
Dziś w Unii Azjatyckiej piszemy o boginiach płodności i pokrewnych im postaciach. O Umaj Ene (Умай Эне), tj. Matce Umaj, wspominałam już nie raz. Była ona jedną z najważniejszych postaci w mitologii turkijskiej. Wzmianka o niej pojawiła się już w jednym z najstarszych zabytków piśmiennictwa turkijskiego – inskrypcji Toniukuka, a wiara w nią zachowała się w kulturze narodów Azji Centralnej i południowej Syberii (zwłaszcza Kirgizów, Ałtajczyków, Szorów i Chakasów). (więcej…)
Południe Syberii to region uchodzący za kolebkę narodów turkijskich. Obecnie na jej terenie istnieją trzy republiki autonomiczne: Ałtaj, Chakasja i Tuwa, lecz wiele mniejszych grup etnicznych nie ma żadnych form autonomii. Dziś rozmawiam z Kingą Nędzą-Sikoniowską z Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ, która spogląda na ten region z perspektywy miast. (więcej…)
W Chakasji zakończył się właśnie Rok Iwana Sztygaszewa (Иван Штыгашев; 1861-1915) – niezwykłego człowieka, który łączył w sobie szorską, chakaską i ałtajską świadomość narodową. Z tej okazji przytaczam jego krótką biografię (przekład własny) napisaną przez Lubow Czulżanową z szorskiego portalu Tadarlar.ru. O autorce miałam już okazję wspominać, gdyż to ona opracowała cykl lekcji języka szorskiego, który również przetłumaczyłam tu na blogu. (więcej…)
Nazwa szorskiego zespołu etniczno-folklorystycznego tłumaczy się jako Matka-Ogień. Duch Matki Ognia był od dawna czczony przez Szorów (i nie tylko przez nich). Ognisko domowe to najświętsze miejsce w domostwie. Ogień zawsze należy podtrzymywać, karmić i pilnować, by nie wygasł. Tradycja ta sięga bardzo dawnych czasów, kiedy ludzie jeszcze nie nauczyli się rozpalać ognia, lecz umieli już go podtrzymywać. I od tej głębokiej starożytności te obrzędy doszły do nas niemal w pierwotnej postaci. I naród szorski jest jednym z nielicznych, który zachował i przekazał nam te rytuały… Rytuały karmienia Ducha Matki Ognia… (więcej…)
Z okazji Roku Języka Szorskiego, o którym niedawno pisałam, portal tili.tadarlar.ru publikuje cykl „Lekcje języka szorskiego” opracowany przez Lubow Czulżanową. Składa się on z krótkich odcinków wprowadzających czytelnika w słownictwo, gramatykę, historię i ogólne informacje o tym języku. Za zgodą redakcji portalu postanowiłam zamieścić na blogu ich polskie przekłady. (więcej…)
Dziś Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. O jego znaczeniu i genezie pisałam już kiedyś na blogu o języku kirgiskim. Przy tej okazji poruszyłam wówczas temat języków zagrożonych. We wspomnianym wyżej wpisie zamieściłam 5-stopniową skalę zagrożenia języków UNESCO i wymieniłam języki turkijskie, które zostały uznane za zagrożone. Teraz chciałabym poświęcić kilka słów jednemu z nich – językowi szorskiemu. (więcej…)