W tym kończącym się już roku 10 sierpnia przypadło 175-lecie urodzin Abaja Kunanbajuły (1845-1904), klasyka literatury kazachskiej. Wspominałam o nim kiedyś, poruszając temat „Drogi Abaja” – jego biografii autorstwa Muchtara Ӓuezowa, a także Szakarima Kudajberdiuły, z którym był spokrewniony. Z tej okazji warto jednak napisać coś więcej, zwłaszcza że niektóre dzieła Abaja można przeczytać także po polsku. (więcej…)
Blog żyje ostatnio głównie dzięki artykułom gościnnym, za co dziękuję Pani Bożenie Ciesielskiej. Dziś kolejny artykuł gościnny jej autorstwa, poświęcony m. in. Gustawowi Zielińskiemu, o którym już nie raz była tu mowa. Jak się okazuje, pamiętają o nim też w Kirgistanie. (więcej…)
Dzisiejszym tematem Unii Azjatyckiej jest kanikuła, czyli okres letnich upałów. W Azji Centralnej i wśród niektórych narodów Kaukazu jest to najwyraźniej nie tylko zjawisko klimatyczne, lecz także kulturowe.
Po Unii Azjatyckiej rozlega się dziś tętent kopyt nie byle jakich rumaków. U mnie będzie o tułparze imieniem Tajburył, na którym jeździł Kobłandy batyr, bohater kazachskiego eposu. (więcej…)
Niedawno w Kazachstanie, innych państwach Azji Centralnej i nie tylko obchodzono Nauryz (Nooruz, Nowruz, Nevruz) – święto równonocy wiosennej, które dawniej utożsamiano z początkiem nowego roku. Przedstawiam własny przekład wywiadu z kazachskim etnografem Babakumarem Kinajatuły, który ukazał się na portalu Azattyq.org. Jest to wpis w ramach chińsko-japońsko-turkijskiej Unii Azjatyckiej, w której piszemy właśnie o dniu równonocy wiosennej. (więcej…)
Manszuk Jesdaulet (Маншук Есдаулет) pochodzi z Kazachstanu, mieszka w Kirgistanie i tam rozwija swoją markę Kozmonchok. Wytwarza biżuterię opartą na tradycyjnym wzornictwie, szyciu patchworkowym i amuletach zabezpieczających przed złym okiem. Poza tym wraz z mężem prowadzi w Biszkeku hotel przyjazny środowisku. W rozmowie z Akylbekiem Kasmalievem opowiedziała o zwyczajach wyniesionych z rodzinnego domu, początkach działalności w sferze rzemiosła artystycznego i ekologicznym stylu życia zakorzenionym w dawnej tradycji. Wywiad został odświeżony w związku z międzyblogową akcją Unii Azjatyckiej, w ramach której piszemy o amuletach. (więcej…)
Szakarim Kudajberdiuły (Шәкәрім Құдайбердіұлы, 1858-1931) był kazachskim filozofem, poetą, pisarzem i tłumaczem, a przy tym krewnym Abaja Kunanbajuły (jego ojciec Kudajberdi był przyrodnim bratem Abaja), którego uważał za swojego mistrza. W tym roku upływa 160 lat od jego urodzin. (więcej…)
W tym roku w Kazachstanie obchodzi się 200-lecie urodzin Kurmangazego Sagyrbajuły (Құрманғазы Сағырбайұлы; 1818-1889) – kompozytora, który wsławił się licznymi utworami na dombrę, tradycyjny kazachski instrument strunowy szarpany. Był jednym z najsławniejszych twórców w gatunku küj (күй), czyli utworach instrumentalnych przeznaczonych właśnie dla dombry lub komuzu. Sztuka komponowania i wykonywania muzyki tego gatunku została wpisana na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. (więcej…)
Przedstawiam drugą część artykułu o życiu kazachskiego pisarza Säkena Sejfullina (1894-1938), którego pierwsza część znajduje się tu. Jest to przekład własny z portalu E-history.kz. (więcej…)
15 października upłyną 123 lata od dnia urodzin Säkena Sejfullina (Сәкен Сейфуллин; 1894-1938), uważanego za jedną z najważniejszych postaci w historii Kazachstanu. Ten kazachski poeta, literaturoznawca i działacz państwowy powtórzył los wielu sobie współczesnych: mimo wcześniejszego zaangażowania w rewolucję padł ofiarą stalinowskiego terroru, który nie ominął też pozostałych członków jego rodziny. (więcej…)