Dziś w ramach „W 80 blogów dookoła świata” piszemy o obiektach wpisanych na listę UNESCO w poszczególnych krajach. Na drugim blogu piszę o Kirgistanie, natomiast tutaj przedstawiam pełną listę obiektów związanych z narodami turkijskimi.
Wymienione poniżej obiekty niekoniecznie zostały zgłoszone przez państwa turkojęzyczne, lecz tak czy inaczej mają z nimi związek. Np. jakiś zabytek powstał w okresie panowania dynastii pochodzenia turkijskiego w danym kraju (jak pozostałości po Wielkich Mogołach w Indiach) lub podporządkowania państwu turkojęzycznemu (jak zabytki osmańskie na Bałkanach). Rezerwaty biosfery, Dokumenty z listy Pamięci Świata oraz elementy dziedzictwa niematerialnego znajdują się w osobnych wpisach.
Lista Światowego Dziedzictwa
- historyczne centra miast Berat i Gjirokastra (Albania);
- twierdza w Baku, Pałac szachów Szyrwanu i Baszta Dziewicza (Azerbejdżan);
- historyczne centrum Szeki wraz z pałacem chanów (Azerbejdżan);
- gobustańska sztuka naskalna (Azerbejdżan);
- dzielnica Starego Mostu w Mostarze (Bośnia i Hercegowina);
- most Mehmeda Paszy Sokolovicia w Wiszegradzie (Bośnia i Hercegowina);
- zespół architektoniczny i zabytkowy kremla w Kazaniu (Federacja Rosyjska, Republika Tatarstanu);
- zespół historyczno-archeologiczny w Bołgarze (Federacja Rosyjska, Republika Tatarstanu);
- sobór Zaśnięcia Matki Bożej i monaster w Swijażsku (Federacja Rosyjska, Republika Tatarstanu);
- złote góry Ałtaju (Federacja Rosyjska, Republika Ałtaju i Kraj Ałtajski);
- Kotlina Ubsunurska (Federacja Rosyjska, Republika Tuwy, wraz z Mongolią);
- Park Przyrodniczy Leńskie Stołby (Federacja Rosyjska, Republika Jakucji);
- zabytkowe dzielnice Stambułu (Turcja);
- Wielki Meczet i szpital Divrigi (Turcja);
- Hattusas (Turcja);
- Nemrut Dagi (Turcja);
- Ksantos-Letoön (Turcja);
- Hierapolis-Pamukkale (Turcja);
- miasto Safranbolu (Turcja);
- Troja – stanowisko archeologiczne (Turcja);
- zespół zabytkowy z meczetem Selimiye w Edirne (Turcja);
- Çatalhöyük (Turcja);
- Bursa i Cumalikizik: kolebka imperium osmańskiego (Turcja);
- krajobraz kulturowy – świadectwo różnych epok w Pergamonie (Turcja);
- Efez (Turcja);
- cytadela Diyarbakir i ogrody Havsel – krajobraz kulturowy (Turcja);
- Stanowisko archeologiczne Ani (Turcja);
- Afrodyzja (Turcja);
- Park Narodowy Göreme i zabytki sztuki naskalnej w Kapadocji (Turcja);
- stanowisko archeologiczne Göbekli Tepe (Turcja);
- wzgórze Arslantepe (Turcja);
- Chersonez Taurydzki – antyczne miasto z systemem gruntów uprawnych (chora) (Ukraina);
- Jedwabny Szlak: sieć dróg w korytarzu Chang’an – Tienszan (Kazachstan, Kirgistan, Chiny);
- Czerwony Fort w Agrze (Indie);
- Fatehpur Sikri (Indie);
- Tadż Mahal (Indie);
- zespół zabytkowy Thatta (Pakistan);
- fort i ogrody Szalimar w Lahaur (Pakistan);
- Majdan-e Imam w Isfahanie (Iran);
- Tagh-e Sulejman (Iran);
- mauzoleum Chodży Ahmada Jasawi (Kazachstan);
- petroglify w krajobrazie archeologicznym Tamgały (Kazachstan);
- Saryarka: step i jeziora północnego Kazachstanu (Kazachstan);
- zachodni Tien-szan (Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan).
- Iczan Kała – miasto wewnętrzne w Chiwie (Uzbekistan);
- zespół zabytkowy w Bucharze (Uzbekistan);
- zespół zabytkowy w Szachrisabz (Uzbekistan);
- Samarkanda – skrzyżowanie kultur (Uzbekistan);
- Państwowy Park Historyczny i Kulturowy „Starożytne Merw” (Turkmenistan);
- stare miasto Köneürgenç (Turkmenistan);
- Twierdza Partów w starożytnym mieście Nisa (Turkmenistan);
- zespół petroglifów w mongolskim Ałtaju (Mongolia);
- Tadżycki Park Narodowy w Pamirze (Tadżykistan).
To chyba kolejny wpis rekordowej długości, ale tym razem więcej do oglądania i słuchania, niż czytania. A teraz przed Wami jeszcze wpisy z innych krajów. A może sami chcecie dołączyć do grupy? Wtedy piszcie na blogi.jezykowe1@gmail.com.
Austria
Viennese breakfast: Austria na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO
Chiny
Biały Mały Tajfun: Lijiang
Francja
Demain,viens avec tes parents: UNESCO
Gruzja
Gruzja okiem nieobiektywnym: Dziedzictwo narodowe, Dziedzictwo Światowe
Hiszpania
Hiszpański dla Polaków: Katedra w Salamance i jej nietuzinkowi mieszkańcy
Irlandia
W Krainie Deszczowców: Irlandzkie obiekty na liście Unesco
Japonia
japonia-info.pl: Kuchnia japońska dziedzictwem światowym
Kirgistan
Kirgiski.pl: Obiekty UNESCO w Kirgistanie
Niemcy
Niemiecki po ludzku: Obiekty na liście UNESCO – ślady rzymskiej kultury w Trier
Szwajcaria
Szwajcarskie Blabliblu: Obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO w Szwajcarii
Szwecja
Szwecjoblog: Tu byłam, czyli 3 obiekty z listy UNESCO w Szwecji
Turcja
Turcja okiem nieobiektywnym: Obiekty z listy UNESCO – zwiedzamy Efez
Wielka Brytania
Blog edukacyjny o angielskim po polsku: W tajemniczym kręgu Stonehenge
English Freak: W 80 blogów , czyli Tower of London jako jeden z obiektów UNESCO w Wielkiej Brytanii
Daj Słowo: Wybrzeże Jurajskie na południu Wielkiej Brytanii
Włochy
Studia, parla, ama: W 80 blogów, czyli obiekty UNESCO we Włoszech: ciekawostki
Po Prostu Włoski: Ciekawostki o Wenecji i jej lagunie
Główne zdjęcie: fot. Joanna Błaszkowska
Wspaniała lista- i od razu myślę sobie, że tyle jest jeszcze na świecie do zobaczenia….
Jeszcze jak dużo…
Jaka niesamowita lista! I jak niewiele na ten temat wiem…
Życia nie starczy, żeby tam pojechać, poznać, zjeść tego chlebka, wysłuchać tych wszystkich pieśni. Tak sobie pomyślałam, że dobrze, że jest ktoś taki jak Ty, że to jest w stanie ogarnąć i zrobić taką krótką syntezę tego, czego warto się dowiedzieć.
Dziękuję bardzo za uznanie. Pocieszające na pewno jest to, że wielu z tych rzeczy można zakosztować i bez wyjazdu w te miejsca. Fakt, że miasta ani parku narodowego bez wyjazdu się nie zwiedzi, ale choćby pieśni można czasem posłuchać na żywo i w Polsce. Np. kilka lat temu w Warszawie wystąpił kirgiski manasczy Rysbaj Isakow. Poza tym, nie ruszając się poza Europę, można zajrzeć do kirgiskiej jurty (np. w Poczdamie) lub kupić kirgiski szyrdak (także w Szwajcarii – patrz https://www.sonkol.ch/ z Winterthur, wiem, że nie Twój region, ale zawsze Szwajcaria).
Wspaniały wpis! Dziś nie mam czasu przesłuchać i obejrzeć wszystkiego, ale koniecznie muszę się trochę podszkolić. Imponujące, zwłaszcza dziedzictwo niematerialne, w którym znalazło się i miejsce dla Chin. <3
Nie wiem jeszcze tylko, dlaczego epos o Manasie znalazł się na listach zgłaszany osobno przez Chiny i przez Kirgistan.
Śpiewająca wydma mnie zaintrygowała – nie tylko wizualnie, ale i dźwiękowo, zaraz będę szukać na YouTube jakiegoś filmiku z odgłosami, które wydaje (o ile taki istnieje). 🙂
Jest tu: https://www.youtube.com/watch?v=WFm48ja2ITA. Podobno tak śpiewają poruszające się ziarenka piasku.
Doszukiwałam się wątków syberyjskich. I jedne znalazłam. Jakucję. Tuwę. Koniecznie muszę się tam wybrać.
Jest jeszcze Ałtaj, Chakasja, Tajmyr i Ural 🙂