Dziś w Unii Azjatyckiej piszemy o górach. Chan Tengri jest drugim (po Szczycie Zwycięstwa) co do wysokości szczytem Tien-szanu – 7010 m n. p. m., a zarazem najbardziej wysuniętym na północ siedmiotysięcznikiem na świecie. Leży w pobliżu trójstyku granic Kirgistanu, Kazachstanu i Chin w masywie Tengir-too (kirg. Теңир-Тоо), który z kolei przecina największy tien-szański lodowiec – Inylczek (Эңилчек), dzieląc go na Północny i Południowy.

Ta góra o kształcie przypominającym piramidę przybiera o zachodzie słońca charakterystyczny czerwony kolor – taki efekt daje podświetlony marmur. Z tym właśnie wiąże się jej tradycyjna kirgiska nazwa Kantoo (Кантоо; funkcjonują też nazwy Кантеңир i Хан-Теңири) – Krwawa Góra. Nazwa Chan-Tengri wiąże się zaś z kultem, jakim otaczały ją narody turkijskie i mongolskie, oznacza bowiem Władcę Nieba.

Wzmianki o górze Chan-Tengri pojawiały się już w relacjach starożytnych podróżników, lecz pierwszym europejskim badaczem, który opisał tę górę, był rosyjski geograf Piotr Siemionow-Tien-Szanski (Пётр Семёнов-Тян-Шанский; 1827-1914). Drugi człon nazwiska został mu nadany przez cara jako nagroda za zasługi na tym polu, gdyż ten region świata był wówczas praktycznie nieznany w Europie. Jednakże to właśnie Chan-Tengri był miejscem, w którym słynny badacz popełnił poważny błąd. Otóż podczas wyprawy w latach 1856-57 uznał on tę górę za najwyższy szczyt całego Tien-szanu. Dopiero w 1895 r. szwedzki podróżnik Sven Hedin (1865-1952) dostrzegł od południowej, chińskiej strony właściwy najwyższy szczyt Tien-szanu, który należy do pasma Kakszaał-too (Какшаал-тоо) i nosi dziś nazwę Szczytu Zwycięstwa (kirg. Жеңиш чокусу, 7439 m n. p. m.). To właśnie do tej góry miała pierwotnie należeć nazwa Chan-Tengri i związane z nią tradycyjne wierzenia. Skutki pomyłki Siemionowa ciągnęły się zaś ponad 100 lat, wywołując nawet kirgisko-chiński spór graniczny, ale to materiał na inną opowieść.

Pierwszego wejścia na szczyt dokonali Michaił Pogriebiecki (Михаил Погребецкий), Franz-Joseph Sauberer i Boris Tiurin (Борис Тюрин) w 1931 r. Od tego czasu wytyczono ponad 25 tras. Jest to jeden z pięciu szczytów wymaganych do zdobycia odznaki Śnieżnej Pantery (pozostałe to wspomniany już Szczyt Zwycięstwa oraz trzy szczyty Pamiru: Szczyt Ismaila Samani, Szczyt Korżeniewskiej i Szczyt Lenina). Co ciekawe, najmłodszym (i samodzielnym) zdobywcą Chan Tengri był Adam Bielecki, w 2000 r., gdy miał zaledwie 17 lat. Na Chan Tengri wielokrotnie wchodził też Denis Urubko, któremu udało się także samotnie przenocować na szczycie.

Chan Tengri, otaczany dawniej boską czcią, jest także obecny we współczesnej kulturze. W niemiecko-kazachsko-francuskim filmie Volkera Schlöndorffa „Ulżan. Zapomniane światło” jest celem niezwykłej podróży głównego bohatera. Jego wizerunek znajdował się też na rewersie kirgiskiego banknotu o nominale 100 somów, dopóki nie zastąpiono go Zbiornikiem Toktogulskim (awers przedstawia poetę-improwizatora Toktoguła Satyłganowa).

Zapraszam także do lektury pozostałych wpisów Unii Azjatyckiej: o górze Fuji i Górach Nefrytowego Smoka.