W dniach 8-9 lutego 2016 r. w Tuwie odbędą się obchody Nowego Roku według kalendarza wschodniego – Szagaa (Шагаа). Na terenie Republiki Tuwy są to dni wolne od pracy. W programie są wydarzenia o charakterze zarówno kulturalnym, religijnym, rozrywkowym jak i sportowym. Poniżej wymienię niektóre z nich, by ukazać ich różnorodność. Ten wpis dotyczy przede wszystkim obchodów publicznych organizowanych już od 5 lutego w Kyzyle i innych miejscowościach Tuwy. O tym, jak się świętuje Szagaa w rodzinie, postaram się napisać innym razem.

W obrzędach religijnych rytuał buddyjski łączy się z ludowymi tradycjami południowej Syberii czy też narodów turkijskich ogółem. Na pierwszy plan, obok modlitw w świątyniach buddyjskich, wysuwa się bowiem obrzęd „San sałyr”. Jest to rozpalanie świętego ognia i karmienie go przygotowanymi wcześniej produktami, zwanymi „białym pożywieniem”: mlekiem, masłem, serem, mąką z prażonych ziaren zbóż i plackami. Obecni obdarowują się długimi jedwabnymi szalami – kadakami. San sałyr przeprowadza się zarówno w pobliżu świątyń, jak i na świętych górach oraz w innych miejscach związanych z kultem przyrody.

Bardzo ważnym elementem każdego święta narodów turkijskich, w tym Tuwińców, są tradycyjne gry i zawody sportowe. Pisałam o nich już kiedyś na drugim blogu przy okazji Światowych Igrzysk Koczowników. Tym razem będą to tradycyjne zapasy – churesz, strzelanie z łuku – kara adary, rzucanie arkanem, tuwińskie szachy i gra w zośkę – tewek.

Oprócz wyżej wymienionych wydarzeń z okazji Szagaa odbędą się liczne konkursy, wystawy, koncerty i spektakle teatralne. Szczegółowy program (po rosyjsku) znajduje się tu: http://www.tuva.asia/news/tuva/8448-shagaa2016.html. Wszystkim zainteresowanym tradycyjnymi świętami narodów turkijskich z południowej Syberii polecam zaś książkę Łukasza Smyrskiego „Ajdyn znaczy księżyc. Narody południowej Syberii” (Wydawnictwo DiG oraz Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Warszawa 2008).