Z okazji Dnia Kobiet Unia Azjatycka przygotowała na dziś tematy o kobietach w nauce. Przedstawiam więc postać ałtajskiej językoznawczyni Aleksandry Tybykowej (Александра Тыбыкова, 1935-2020), która jako pierwsza kobieta z tego regionu została doktorem nauk filologicznych i profesorem.

Aleksandra Tybykowa urodziła się we wsi Szaszykman (Шашикман) w ajmaku ongudajskim, obecnie na terenie Republiki Ałtaju, a wtedy był to Gornoałtajski Obwód Autonomiczny. Nie udało mi się odnaleźć szczegółowych informacji o jej dzieciństwie – tylko tyle, że jej ojciec Tajban Tybykow (Тайбан Тыбыков) padł ofiarą stalinowskich represji. W 1957 r. ukończyła studia filologiczne w Gornoałtajskim Instytucie Pedagogicznym (obecnie Gornoałtajski Uniwersytet Państwowy). Następnie pracowała jako nauczycielka języka ałtajskiego i rosyjskiego (a także literatur tych języków) w szkole w Jakonurze (Яконур, ajmak ust’-kański).

Przez 40 lat, w latach 1964-2004 Aleksandra Tybykowa pracowała na różnych stanowiskach w Gornoałtajskim Naukowo-Badawczym Instytucie Historii, Języka i Literatury (obecnie Instytut Ałtaistyki im. Sazona Surazakowa). Od 1990 r. była także związana z Gornoałtajskim Uniwersytetem Państwowym. Jej zainteresowania naukowe były bardzo szerokie, a szczególnie dużo prac poświęciła składni języka ałtajskiego. Napisała w sumie ponad 80 prac. Była współautorką wielu słowników, jej dziełem są też podręczniki szkolne do języka ałtajskiego. Zajmowała się również innymi językami turkijskimi Syberii, współpracowała z Instytutem Badań Humanistycznych Republiki Sacha (Jakucji), Chakaskim Uniwersytetem Państwowym im. Nikołaja Katanowa i Instytutem Filologii Oddziału Syberyjskiego Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku.

Aleksandra Tybykowa otrzymała wiele nagród i odznaczeń, w tym – jako pierwsza w republice – tytuł Zasłużonego Pracownika Nauki Republiki Ałtaju. Zmarła w 2020 r. w wieku 85 lat. Jej córka, Łarisa Tybykowa (Лариса Тыбыкова), poszła w ślady matki i również zajmuje się językiem ałtajskim.

Na drugim blogu przeczytacie o innej wybitnej turkolożce – kirgiskiej językoznawczyni Bübüjnie Oruzbajewej. U moich azjatyckich współblogerek – japońska chemiczka Kuroda Chika i chiński odpowiednik Nawojki.

Literatura

https://www.gorno-altaisk.info/news/116509
http://niialt.ru/novosti/422-pamyati-aleksandry-tajbanovny-tybykovoj-1935-2020
https://www.facebook.com/groups/iflsoran/permalink/3051579211584867