Tag: Tuwińcy

80-lecie śmierci Mongusza Łopsan-Czimita

Mongusz Łopsan-Czimit
Mongusz Łopsan-Czimit (w środku). Źródło: https://www.sibreal.org/a/kak-v-tuve-repressirovali-monahov-i-ih-sem-i/31302400.html

W tym roku przypada stulecie Tuwińskiej Republiki Ludowej, znanej także jako Tannu-Tuwa – formalnie niepodległego, a faktycznie zależnego od ZSRR państwa, które istniało w latach 1921-1944. Podobnie jak narody turkijskie znajdujące się w granicach ZSRR, Tuwińcy w tym czasie podejmowali próby opracowania własnego alfabetu. Wkrótce te dążenia zostały skazane na niepowodzenie, a ich prekursorzy padli ofiarą represji, lecz zwłaszcza dlatego warto o nich wspomnieć – tym razem na przykładzie Mongusza Łopsan-Czimita (Монгуш Лопсан-Чимит, 1888-1941), autora pierwszego tuwińskiego alfabetu. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińskie wesele – część II

Przedstawiam drugą część opisu tuwińskiego wesela z powieści Anny Łamadżaa „Drogi Srebrnych Szamanek”. Pierwsza znajduje się tu. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwiński śpiew gardłowy – rozmowa z Aidysem Norbu

Aidys Norbu

Kilka miesięcy temu na blogu pojawił się wywiad z Marcinem Ulatowskim, polskim samoukiem śpiewu gardłowego. Wynika z niego, że w Polsce istnieje już niewielkie, lecz prężne środowisko pasjonatów tej sztuki. Teraz mogą oni pobierać nauki u samego źródła dzięki Aidysowi Norbu, który pochodzi z Tuwy, od niedawna mieszka w Warszawie, a warsztaty śpiewu gardłowego prowadzi w różnych miastach Polski. Niedawno miałam okazję poznać go osobiście, czemu zawdzięczam tę rozmowę. Zapraszam do lektury o źródłach tuwińskiej muzyki, drodze Aidysa do doskonalenia własnego głosu i jego doświadczeniach z polskimi uczestnikami warsztatów. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińskie wesele – część I

Pisałam już kiedyś o kirgiskich obyczajach weselnych. Dziś pierwsza część tekstu prezentującego tuwińskie. Jest to fragment powieści współczesnej tuwińskiej pisarki Anny Łamadżaa „Drogi Srebrnych Szamanek” (wyd. 2011). Jest to saga pewnego rodu o bogatych tradycjach szamańskich, rozgrywająca się na tle przełomowych wydarzeń XX wieku. Zapraszam do lektury pierwszej części rozdziału „Wesele” (przekład własny). Część druga znajduje się w tym miejscu. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińska jurta – część V

To już ostatnia część artykułu o tradycjach związanych z tuwińską jurtą. Tym razem poeci, których zainspirował przenośny dom koczowników. Tłumaczenie i przypisy własne. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińska jurta – część IV

Czwarta część artykułu Mongusza Bajyr-ooła „Jurta w tradycyjnej kulturze tuwińskiej”. Wnętrze jurty i symbolika jego poszczególnych elementów. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwiński śpiew gardłowy – rozmowa z Marcinem Ulatowskim

Śpiew gardłowy to niezwykła sztuka, która należy do tradycji wielu narodów, lecz najbardziej znani wykonawcy pochodzą z Tuwy. Od niedawna polscy miłośnicy tego stylu mogą się go nauczyć także w kraju. Oto rozmowa z Marcinem Ulatowskim, który sam nauczył się śpiewu gardłowego, a teraz organizuje warsztaty w Warszawie. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińska jurta – część III

Trzecia część artykułu Mongusza Bajyr-ooła „Jurta w tradycyjnej kulturze tuwińskiej”. Dotyczy ona znaczenia paleniska w jurcie i obrzędu jego poświęcenia, który miał zapewnić koczownikom pomyślne spędzenie zimy. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińska jurta – część II

Druga część artykułu Mongusza Bajyr-ooła „Jurta w tradycyjnej kulturze tuwińskiej”. W tej części są opisane elementy jurty. (więcej…)

Czytaj więcej

Tuwińska jurta – część I

jurta

W Tuwie trwa Rok Tuwińskiej Gościnności. Z tej okazji rozpoczynam dziś temat może niekoniecznie dotyczący samego przyjmowania gości, lecz kluczowy dla tuwińskiej kultury – jurtę. Przedstawiam artykuł Mongusza Bajyr-ooła „Jurta w tradycyjnej kulturze tuwińskiej” (przekład własny), ze względu na objętość w czterech częściach. Przypisy pod tekstem są mojego autorstwa

(więcej…)

Czytaj więcej